- 7-8-сыныптар – оқушылардың жеке қабілеттерін дамыту, олардың қажеттіліктері мен бейімділіктеріне сәйкес саралап оқытуды кеңейту, мектепте әртүрлі пәндерді тереңдете оқытатын сыныптарды дамыту (физика-математика немесе химия-биологияны тереңдетіп оқытатын сыныптар)
8-9-сыныптар – мамандық таңдаудағы тұлғаның жеке, сараланған көзқарасы. Студенттердің сұраныстарына, бейімділіктеріне және шешімдеріне сәйкес еліміздегі қазіргі кәсіптермен, болашақтағы мамандықтармен және дамыған елдердің кәсіби қызметімен таныстыру, түрлі кәсіп өкілдерімен кездесулер ұйымдастыру және кәсіпорындар мен ұйымдардың жұмыс орындарына, өндіріс орындарына экскурсиялар ұйымдастыру. Бұл оқушылардың әлем елдеріндегі бар мамандықтар туралы түсініктерін дамытуға көмектеседі. (Кәсіби кеңесшінің психологтармен, кураторлармен бірлескен жұмысы)
10-11-сыныптар – әрбір жеке тұлғаның жеке ерекшеліктеріне және қоғамның кадрлық қажеттіліктеріне, оның заманауи қызметкерге қойылатын талаптарға сәйкес келетін оқушының кәсіби өзін-өзі анықтауы. Сәйкес университеттерді, стипендиялық бағдарламаларды, студенттерге арналған гранттарды іздеу және қабылдау талаптарымен таныстыру. Университеттердің, қорлардың, түрлі оқу орталықтарының өкілдерімен және студенттерімен ақпараттық кездесулер ұйымдастыру. (Кәсіби кеңесшінің психологтармен, кураторлармен бірлескен жұмысы)
12-сынып – таңдаған ЖОО талаптарына сәйкес мемлекеттік, халықаралық емтихандарға дайындық, түйіндеме, эссе жазу, ынталандыру хаттары және қорытынды аттестаттау. Жоғары оқу орындарына қабылдау. (Кәсіби кеңесшінің мұғалімдермен бірлескен жұмысы)
Кәсіби кеңесшіге қажет: - Түрлі кәсіп өкілдерімен, университеттермен, қорлармен, орталықтармен және басқа да ұйымдармен байланыс орнату;
- Еліміздің және әлемнің университеттері, стипендиялық бағдарламалар мен гранттар туралы ақпаратқа ие болу (Білім көрмелеріне, елдердің және әлемнің университеттеріне бару, келісімдер, меморандумдарға отыру және т.б.);
- Шет тілдерін білу, эссе жазу, ұсыныс пен мотивациялық хаттар жазу, түйіндеме мен есеп карточкаларын жазу, IELTS, TOEFL, SAT, SET және т.б. сияқты халықаралық емтихандарды ұйымдастыруды үйлестіру (Арнайы курстарға, семинарларға, шеберлік сабақтарына қатысу);
- НЗМ түлектерінің деректер қорын қалыптастыру және олармен байланыс орнату.
Сыртқы жиынтық бағалау (СЖБ) баллын ҰБТ сертификатының баллына айналдыру
Сыртқы жиынтық бағалау (СЖБ) нәтижелерін ҰБТ сертификатының баллына айналдыру белгіленген кестеге сәйкес жүзеге асырылады.
ҰБТ пәні | Сыртқы жиынтық бағалаудың пайдаланылатын нәтижелері | ||
Математикалық пән | Математика | барлық компоненттер бойынша нәтижелер қосындысы немесе бір компонент бойынша ең жоғары нәтижесінің | |
Оқу сауаттылығы | Қазақ/Орыс тілі | ||
Қазақстан тарихы | Жаңа әлемдегі Қазақстан | ||
Профильные предметы | Математика | Математика | бірінші және үшінші компонеттердің |
Қазақ/Орыс әдебиеті | Қазақ/Орыс тілі | бірінші компоненттің | |
Қазақ/Орыс әдебиеті | Қазақ/Орыс тілі | екінші компоненттің | |
Ағылшын тілі | халықаралық IELTS емтиханының | ||
Физика, Химия, Биология, География, Дүниежүзі тарихы, Адам. Қоғам. Заң. | Физика, Химия, Биология, География, Дүниежүзі тарихы, Адам. Қоғам. Заң. | барлық компоненттер бойынша нәтижелер қосындысы немесе бір компонент бойынша ең жоғары нәтижесінің |
СЖБ бойынша баға | ҰБТ баллы мен пәндері | |||||
Математикалық сауаттылық | Оқу сауаттылығы | Қазақстан тарихы | Профильді пән №1 | Профильді пән №2 | Ең жоғары балл | |
A* | 15 | 20 | 15 | 45 | 45 | 140 |
A | 14 | 19 | 14 | 44 | 44 | 135 |
B | 13 | 18 | 13 | 41 | 41 | 126 |
C | 12 | 16 | 12 | 36 | 36 | 112 |
D | 10 | 13 | 10 | 29 | 29 | 91 |
E | 8 | 10 | 8 | 23 | 23 | 72 |
U | 5 | 6 | 5 | 14 | 14 | 44 |
ҰБТ-да барлығы бес пән бар – оның үшеуі міндетті, екеуі бейіндік (таңдау бойынша). Барлық пәндер бойынша (математика, қазақ/орыс тілі және қазақ/орыс әдебиеті бейіндік пәндерден бейіндік болып табылады) айналдыру үшін компоненттерінің бірінде ең жоғары нәтиже немесе жалпы балл (қай нәтиже жақсы екеніне байланысты) алынады. Мысал: егер оқушы химияның үш компонентінен А, В, С бағасын алып, жалпы В бағасын алса, оған ҰБТ-да ең жоғары А сертификаты, кесте бойынша 44 балл беріледі. Екінші мысал: «Қазіргі әлемдегі Қазақстан» екі құрамдас бөлігінде оқушы А және А алады, бірақ барлығында А * алады (бұл да мүмкін), бұл жағдайда оған ең жоғары А * беріледі және кесте бойынша толық 15 ұпай. Бейіндік математикада жеке бағалау жүргізіледі (ол арнайы ҰБТ ұпайларына айналдыру үшін шығарылады), ол бірінші және үшінші компоненттердің нәтижелерін жинақтау нәтижесінде алынады. Негізгі пән ретінде тіл мен әдебиетті таңдағандар үшін тіл бірінші компонент бойынша, әдебиет бойынша – екінші компонент бойынша бағаланады. IELTS емтиханының нәтижесі түрлендіру үшін ағылшын тілі ретінде қабылданады. 6,0 және одан жоғары балл ҰБТ сертификатында ең жоғары 45 балл алуға кепілдік береді.
Сыртқы жиынтық бағалау сертификатында (NIS Grade 12 Certificate) тек 5 немесе 6 пән көрсетіледі (орта мектепте оқу үшін географияны таңдауға байланысты). Орта мектепте оқылмаған барлық басқа пәндер бойынша емтиханды ата-ананың өтініші арқылы тапсыруға болады. «Дүниежүзі тарихы», «Адам. Қоғам. Құқық» қосымша дайындықты талап етеді.
16 personalities – тұлғаны анықтайтын тест
Psytests.org – 400-ден астам кәсіби психодиагностикалық әдістердің жинағы, тест нәтижелерін талдау үшін пайдалануға болады.
Тестометрика – Мінез, темперамент, қарым-қатынас, ойын-сауық және зияткерлік, отбасы, бизнес және тағы басқа тақырыптар бойынша психологиялық тесттер жинақталған ресурс.
ONetOnline – Қызығушылықтары, дағдыларына сәйкес мамандықтар мен қызмет салаларын іздеуге арналған ағылшын тіліндегі веб-сайт
Edunavigator – Сіздің архетипіңізге сәйкес Қазақстанның оқу орындарында мамандық пен оқу бағдарламасын таңдайтын кәсіптік бағдар беру платформасы
Joo.kz – Қазақстан бойынша оқуға қабылдау, жалпы конкурс пен мамандықтар туралы ақпараттық портал
Eduser – Қазақстан бойынша оқуға қабылдау, жалпы конкурс пен мамандықтар туралы ақпараттық портал
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022* | |
Түлектер | 132 | 158 | 101 | 95 | 109 |
Грант | 124 (94%) | 155 (98%) | 100 (99%) | 94 (99%) | 107 (98%) |
ҚР ЖОО-ы | 106 (80%) | 119 (75%) | 61 (60%) | 53 (56%) | 53 (72%) |
Назарбаев Университеті | 13 (10%) | 30 (19%) | 37 (37%) | 34 (36%) | 24 (22%) |
Шетелдік ЖОО-ы | 13 (10%) | 8 (5%) Ресей, Венгрия, Италия | 3 (3%) АҚШ, Венгрия | 8 (8%) | 7 (6%) |
Сұрақ: Егер мен химия мен биологияны оқысам, математика мен физиканың комбинациясын таңдай аламын ба?
Жауап: Бұл мүмкін, бірақ ол үшін сіз өзіңіз дайындалып, физикадан СЖБ емтиханын тапсыруыңыз керек. Барлық басқа таңдалмаған пәндер үшін де солай.
Сұрақ: ҰБТ үшін пәндер комбинациясын қашан таңдауым керек?
Жауап: Комбинацияны неғұрлым тезірек шешсеңіз, соғұрлым жақсы болады. Бірақ СЖБ нәтижелері жарияланғаннан кейін соңғы таңдау үшін 1-2 күніңіз болады.
Сұрақ: Назарбаев Университетіне немесе басқа елдердің университеттеріне түсу үшін ҰБТ нәтижелері маңызды ма?
Жауап: Назарбаев Университеті Қазақстандағы ҰБТ нәтижесін талап етпейтін жалғыз университет. Еліміздің барлық басқа университеттері тек ҰБТ нәтижелерімен қабылдайды. Шетелдік ЖОО-да ҰБТ сертификаты, әдетте, талап етілмейді. Бірақ кез келген шетелдік университет оны сұрай алады.